13 Ağustos 2025 Çarşamba

HER YÖNÜYLE CİZRE’Yİ ANLAMAK: SORUNLAR, DİNAMİKLER VE GELECEĞE YOL HARİTASI


Servet Ünal • Stratejist - Siyasi Danışman


2007 yılında, birçok arkadaşım ile birlikte Cizre’de Yerel Gündem 21 Gençlik Meclisi’ni kurarak başkanlığını yaptım. Amacımız, özellikle gençlerin bir çatı altında toplanarak memleketlerine sahip çıkmalarına yönelik vizyon sahibi bir gençlik yaratmaktı. O günden beri bölgenin sorunlarını, dinamiklerini ve kalkınma potansiyelini yakından takip ediyorum. Bu yazıda, Cizre’nin tarihinden başlayarak sosyolojik, ekonomik ve politik yapısına kadar her yönüyle derinlemesine analiz yapmayı amaçlıyorum. Amacım, sadece sorunları ortaya koymak değil, aynı zamanda geleceğe dönük gerçekçi ve stratejik yol haritaları sunarak toplumun ortak hareket alanını genişletmek.


Cizre Gençlik Meclisi’nin kuruluş sürecini ve amaçlarını daha iyi anlamak için aşağıdaki videoları izleyebilirsiniz:


 • Cizre Gençlik Meclisi Kuruluşu ve Faaliyetleri


https://youtu.be/KIK8LY2BFto?si=lx9gr0c4oOGF7wKN


 • Cizre’de Gençlik ve Toplumsal Dinamikler


https://youtu.be/r0zVrGn9emQ?si=RF6rPkEvx4-qPuWm


BÖLGESEL TEKELLEŞME VE EKONOMİK ADALETSİZLİK


Cizre, Şırnak ilinin en kalabalık ilçesi olmasına rağmen, bölgedeki ekonomik yatırımların önemli bir kısmı il merkezine ve bazı diğer ilçelere yönlendiriliyor. Bu durum, bölgede “yatırım tekeli” yaratıyor ve ekonomik fırsatların adil dağılımını engelliyor.


 • Yatırımların sınırlı ve siyasi angajmanlara bağlı olması, bölgedeki ekonomik canlılığın önündeki en büyük engellerden biri.


 • İşsizliğin yüksekliği, özellikle gençler arasında ciddi bir sosyal sorun. Bu, hem ekonomik hem de psikolojik yıkımlara yol açıyor.


 • Yerel zenginlerin ve siyasetçilerin rant odaklı yaklaşımları, toplumsal gelişimi engelliyor ve kaynakların doğru kullanılmamasına sebep oluyor.


SOSYAL VE POLİTİK KUTUPLAŞMANIN DERİNLEŞMESİ


Cizre’de, siyasi partiler ve etnik-kültürel gruplar arasında yaşanan kutuplaşma, sadece sosyal barışı değil, aynı zamanda bölgesel kalkınmayı da tehdit ediyor. Yerel yönetimler arasındaki anlaşmazlıklar ve “kendi gençlerine öncelik” yaklaşımı, sosyal dışlanmayı ve güvensizliği artırıyor.


 • Siyasi partiler kendi gençlerini işe almakla kalmıyor, bu durum toplumda ayrışmayı derinleştiriyor.


 • Mezhepsel ve etnik farklılıklar, ortak hareket etme potansiyelini azaltıyor, bu da bölgenin kalkınmasını engelliyor.


 • Toplumsal diyalog eksikliği, sorunların çözümünü zorlaştırıyor ve bu da yerel yönetimlerin etkinliğini azaltıyor.


GENÇLİK VE SOSYAL YAPI


Cizre’nin genç nüfusu, aslında en büyük potansiyeli. Ancak bu potansiyel, yüksek işsizlik, eğitimde yetersizlik ve sosyal dışlanma nedeniyle ortaya çıkamıyor.

 • Gençlerin iş gücü piyasasına entegrasyonu eksik, mesleki eğitim ve staj olanakları sınırlı.


 • Siyasi ve ekonomik kutuplaşmalar, gençlerin sosyal hareketliliğini kısıtlıyor.


 • Kültürel ve sosyal projelerin eksikliği, gençlerin aidiyet duygusunu zayıflatıyor.


YÖNETİMSEL SORUNLAR VE AHLAKİ DEĞERLER


Yönetimde şeffaflık, hesap verebilirlik ve kamu kaynaklarının adil dağılımı, bölgede hâlâ ciddi sorunlar arasında.


 • Yolsuzluk ve rant ilişkileri, kaynakların etkin kullanımını engelliyor.


 • Halkın yönetime katılımının zayıf olması, demokratik işleyişi olumsuz etkiliyor.


 • Ahlaki değerlerin zayıflaması, toplumda güven bunalımına yol açıyor.


STRATEJİK KONUM VE BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ


Cizre’nin sınır kent olması, hem fırsatlar hem riskler barındırıyor. Bölgesel işbirliği, ticaretin geliştirilmesi ve sınırların kontrollü yönetimi, bölge kalkınması için hayati önem taşıyor.


 • Sınır ticaretinin kolaylaştırılması, yerel ekonomiye hareketlilik kazandırabilir.


 • Bölgesel istikrar ve güvenlik işbirlikleri, sürdürülebilir kalkınmanın temel şartlarından biri.


 • Uluslararası destek ve programlar, yereldeki gelişme potansiyelini artırabilir.


KENT BİLİNCİ VE HALK KATILIMI: GERÇEKÇİ ÇÖZÜM ÖNERİLERİ


Cizre’de kalıcı ve sürdürülebilir bir değişim için kent bilincinin yükseltilmesi ve halkın yönetim süreçlerine etkin katılımı şarttır. Ancak bu, sadece söylemde kalmamalı; somut adımlarla desteklenmelidir. İşte gerçekçi ve uygulanabilir bazı öneriler:


 • Yerel Katılım Mekanizmalarının Oluşturulması: Mahalle ve köy düzeyinde düzenli toplantılar, forumlar ve halk meclisleri kurularak vatandaşların doğrudan karar alma süreçlerine dahil edilmesi sağlanmalı. Böylece hem ihtiyaçlar doğru tespit edilir hem de halkın yönetimle güven ilişkisi güçlenir.


 • Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Belediyeler ve yerel yönetimler, bütçe kullanımı, projeler ve karar süreçleri hakkında düzenli ve açık bilgilendirmeler yapmalı; halk bu bilgilere kolayca ulaşabilmeli. Dijital platformlar ve sosyal medya bu konuda aktif şekilde kullanılabilir.


 • Kent Eğitimi ve Bilinçlendirme Kampanyaları: Okullarda, halk merkezlerinde ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla kentte nasıl birlikte ve bilinçli yaşanacağına dair eğitim programları hazırlanmalı. Toplumsal sorumluluk ve ortak yaşam değerleri ön plana çıkarılmalı.


 • Gençlik ve Kadınların Güçlendirilmesi: Kent yönetiminde gençlerin ve kadınların temsil oranı artırılmalı, onların ihtiyaçları ve önerileri politika yapımına yansıtılmalı. Bu grupların katılımı, toplumun geneline pozitif bir yansımaya sahiptir.


 • Sivil Toplum ve Yerel Yönetim İş Birliği: STK’lar ile belediyeler ortak projeler geliştirip, halkın sosyal, kültürel ve ekonomik gelişimine katkı sağlamalıdır. Bu iş birlikleri toplumsal dayanışmayı artırır ve ortak sorunlara çözüm üretmeyi kolaylaştırır.


Bu öneriler hayata geçirildiğinde, Cizre’de kent bilinci gelişir, toplumun tüm kesimleri birlikte hareket eder ve yerel yönetimle vatandaş arasında sağlam bir köprü kurulur. Böylece bölgenin kalkınma ve toplumsal barış hedeflerine ulaşması mümkün hale gelir.


GERÇEKÇİ VE STRATEJİK ÇIKIŞ YOLLARI


Cizre’nin kalkınması için;

 • Ekonomik yatırımların adil dağılımı sağlanmalı, yatırım planları bölgenin önceliklerine göre yapılmalı.


 • Siyasi ve sosyal kutuplaşmayı azaltmaya yönelik diyalog mekanizmaları oluşturulmalı.


 • Gençlere yönelik mesleki eğitim ve istihdam projeleri artırılmalı, sosyal dışlanma önlenmeli.


 • Yönetimde şeffaflık ve hesap verebilirlik artırılarak halkın güveni tesis edilmeli.


 • Kent bilinci artırılmalı, halkın yönetime katılımı teşvik edilmeli.


 • Bölgesel ve uluslararası işbirliği fırsatları etkin kullanılmalı.


SONUÇ: CİZRE’NİN KADERİNİ BİRLİKTE YAZALIM


Cizre’nin bugün karşılaştığı zorluklar ağır, ancak bu zorluklar aşılamaz değil. Doğru stratejiler ve toplumsal dayanışmayla, Cizre kendi kaderini şekillendirebilir. Bu süreçte siyasi aktörler, yerel yönetimler, sivil toplum ve halkın tüm kesimleri birlikte hareket etmeli, ortak bir gelecek için sorumluluk almalıdır.


Unutulmamalıdır ki, Cizre’nin potansiyelini açığa çıkaracak yol, öncelikle birlikte ve bilinçli hareket etmekten geçiyor.


Saygılarımla


#servetünal #gününyazısı #cizre #cizreninsorunları